بر اساس بررسی که بر روی تحقیقات و مقالات چاپ شده در مجله مدیریت دانش انجام شده است، بین سال های 2014 تا 2015 تعداد 132 مقاله به چاپ رسیده است. با تحلیل روی این مقالات به این نتیجه رسیدیم که :
در نمودار نمایش داده شده، موضوعات بر اساس کلمات کلیدی و تعداد تکرار هر کلمه کلیدی در مقالات دسته بندی شده است.
از این نمودار موارد زیادی را می‌توان متوجه شد. اینکه با گذشت سال‌های زیاد از پیاده‌سازی مدیریت دانش به صورت سیستماتیک در سازمان‌ها، همچنان موضوع تسهیم دانش یکی از موضوعات مهم و در واقع می‌توان چالش‌های مدیریت دانش در سازمان است. اینکه سازمان‌ها از چه تکنیک هایی برای متقاعدسازی افراد به تسهیم دانش بهره ببرند بسیار مهم است. می‌توان این چالش را جز چالش‌های فرهنگی پیاده‌سازی مدیریت دانش در سازمان‌ها دانست. در سازمان‌های ایرانی موارد بسیار زیادی را به یاد دارم که افراد پس از اولین جلسه مدیریت دانش، اولین سؤالشان این است: چرا دانشم را با دیگران به اشتراک بگذارم؟ دانشی که برایش زحمت کشیده‌ام. دانشی که در همین سازمان‌ها افرادی دنبال این بودند که من به آن دست نیابم؟ این موضوع نشان می‌دهد که مدیریت دانش در تمام دنیا مسئله جدی است.
موضوع دوم انتقال دانش است. کسب دانش مهم است اما نکته مهمتر انتقال دانش به جایی است که باید آن‌جا مورد استفاده قرار گیرد یعنی انتقال دانش به فرد مرتبط، فرآیند مرتبط و تیم کاری مرتبط به آن. متاسفانه در ایران بسیاری از سازمان‌ها تا مرحله کسب و به‌اشتراک‌گذاری دانش خوب کار می‌کنند و در مرحله انتقال دانش به جای مناسب غافل می‌شوند.
شبکه‌های اجتماعی در سالیان اخیر رشد فوق‌العاده‌ای در سطح دنیا داشته‌اند و کاربران زیادی را جذب خود کرده است، بهم همین منوال توجه سازمان‌ها به شبکه‌های اجتماعی سازمانی روز به روز افزایش یافته است. سیستم مدیریت دانش اصطلاحا سیستمی است که جریان دانش و اطلاعات در داخل سازمان را تسهیل نماید. انواع مختلفی از سیستم‌های مدیریت دانش در دنیا توسط سازمان‌ها مورد استفاده قرار گرفته است که در سالیان اخیر شبکه‌های اجتماعی سازمانی مانند
YAMMER و
TIBBER در سطج دنیا و در ایران نیز
سپهر ماهان و
نستد سیستم‌هایی را توسعه داده و در حال رفع نیاز کاربران هستند. رشد بازار این سیستم‌ها را می‌توان با رشد کارهای علمی انجام شده در این زمینه همراستا دانست.
یکی از بزرگترین دغدغه سازمان‌ها در مدیریت دانش، اندازه‌گیری منافع حاصل از آن است یعنی بتوان اثبات کرد که هزینه و زمانی که برای مدیریت دانش شده است، چه مزایایی ایجاد کرده است. هنوز هم بسیاری از شرکت‌ها در این زمینه مشکل دارند و مقالات علمی خوبی هم در این زمینه به چاپ نرسیده است یعنی کماکان می‌توان این موضوع را جزء موضوعات جذاب برای اساتید دانشگاه و فعالان صنعت در سال‌های پیش رو دانست.
آیا شما از تکرار جملات همیشگی برای انگیزش افراد درون سازمان به منظور بکارگیری مدیریت دانش خسته شده‌اید؟ بر اساس مقاله‌ای از Ramon Barquin and Chris Coleman شما باید آن پیغام را 151 بار تکرار کنید. پیام اساسی این جمله، علاوه بر رعایت سادگی و قابل فهم بودن این جملات، نیاز به تکرار و پافشاری بر آن است. در ادامه جنبه‌هایی از این مقاله مرور خواهد شد.
· یک یادداشت از طرف مدیرعامل برای حمایت از مدیریت دانش کافی نیست. تکرار ثابت یک مطلب از منابع مختلف، هم به صورت خودجوش و هم به صورت برنامه‌ریزی شده و استراتژیک(در جلسات، از طریق یادداشت، بیان شفاهی و .) به عنوان تنها راه انجام این کار شناخته شده و ما را به قانون 151 می‌رساند.
ایا این قانون علمی و ثابت شده است؟ شاید نه، اما قانون 151 چیزی شبیه آن است که در ادامه می‌آید. 50 بار اولی که شما درباره مزایای مدیریت دانش برای کسب وکار صحبت می‌کنید، به نظر می‌رسد که کسی حرف شمار ا گوش نمی‌دهد. 50 بار دومی که آن را توضیح دهید، به حرف شما گوش می‌دهند اما آن را درک نمی‌کنند، و در 50 بار سوم، هم به حرف شما گوش داده، هم مزایای آن را درک می‌کنند و فقط به نتیجه کار ایمان نخواهند داشت.
با پافشاری بر این نکته، شما شاهد پیشرفت در کار خواهید بود. همکاران، و روسای شما، انچه را که بیان می‌کنید، می‌شنوند. آن را درک کرده و مهمتر از همه اینکه آن را تکرار می‌کنند. به واسطه کلماتی که از دهان خارج میشود، پیام‌های مشخص، متوالی و تکرارپذیر برای مخاطبان هدف‌گیری شده ارسال شده و می‌توان در ایده، قضاوت و نگرش مخاطبان ایجاد تغییر کرده و به دنبال آن واکنش‌های مورد انتظار به وجود خواهد آمد. بازاریابان به این کار برندینگ می‌گویند، تمداران آن را کمپین یا مبارزات انتخابی می‌نامند، و بدگمان‌ها آن را شستشوی مغزی می‌نامند. در مدیریت دانش هر چه می‌خواهید اسمش را بگذارید: کارها و پیغام‌های تکرار شونده
و در نهایت یک پاراگراف خلاصه و مفید
مدت زمان کوتاهی بعد از اینکه Michael McCurry وزیر مطبوعاتی دولت کلینتون، کاخ سفید را ترک کرد، یکی از نویسندگان مجله هاروارد از او پرسید: وقتی مردم از او می پرسند چگونه می توانند ارتباط برقرار کنند چه جوابی برایشان داری؟ او پاسخ داد: "دقیقا بدانید که می‌خواهید چه بگویید و آن را ساده و دقیق بیان کنید. به گفتن آن داستان به صورت دوباره و دوباره، متعهد باشید. شما باید پایدار باشید"
با توجه به مطالب بیان شده و فرهنگ سازمان‌های ایرانی در زمینه پذیرش مدیریت دانش، باید یکی از اامات موفقیت در راه پیاده‌سازی مدیریت دانش را همین نکته دانست. تشکیل تیم مدیریت دانش و نمایندگان دانشی(تسهیلگران) در سرتاسر سازمان، کمک شایانی به گسترش پیام مدیریت دانش و مزایای آن در سازمان خواهد کرد.مدیریت دانش را هر روز در جلسات مختلف و مکالمات روزمره خود تکرار کنید تا بتوانید بر مخاطب خود تاثیر بگذارید. در واقع رمز موفقیت مدیریت دانش در یک نکته است: تکرار، تکرار و تکرار؛ ناامیدی ممنوع
تخمین زده میشود که یک شرکت فنی در منطقه سیلی کالیفرنیا، در صورت ترک یکی از کارکنان، به طور متوسط 125 هزار دلار آمریکا از دست می‌دهد. بیل گیتس نیز معتقد است که اگر 20 نفر از کارکنان مهم مایکروسافت شغلشان را ترک کنند، مایکروسافت ورشکسته خواهد شد.
ادامه مطلب
مدیریت دانش فرآیندی است که شامل زیرفرآیندهای خلق، کسب، انتشار و به کارگیری انواع دانش در سازمان به منظور تحقق اهداف سازمان است. در این مقاله چارچوبی شامل 4 فاز و10 گام برای پیاده‌سازی مدیریت دانش در سازمان ارائه شده است.
در جدول زیر هر کدام از این 4 فاز و 10 گام به تفکیک مورد بررسی قرار می‌گیرد و مکانیزم‌ها و خروجی‌های هر گام تعیین میشود. بدیهی است که هر سازمانی برای اجرای مدیریت دانش باید بر اساس این گام‌ها پیش برود تا بتواند نتایج متناسب با نیازهای خود را بدست آورد.
مرحله |
گام‌ها |
مکانیزم |
خروجی |
برنامه‌ریزی(تیم برنامه‌ریزی مدیریت دانش) |
|
مشاوره در مورد تشکیل تیم با ذینفعان مختلف |
جلب حمایت و منابع برای مدیریت دانش، برنامه‌ریزی تیم |
|
جلسه با ذینفعان درگیر |
شناسایی نیازها، نقاط اولویت‌دار، دانش حیاتی، شناسایی حوزه‌های پایلوت، طراحی تیم شامل IT |
|
طراحی(تیم طراحی مدیریت دانش) |
|
نظرسنجی، مصاحبه، فو گروپ |
رتبه‌بندی نسبی برای هر ناحیه اولویت‌دار |
|
جلسات، بحث و گفتگو بر اساس نتایج نظرسنجی |
تصمیم‌گیری برای تعیین رویکردها و ابزارهای مناسب هر پایلوت |
|
|
جلسات با تیم مدیریت دانش |
لیست معیارها |
|
|
جلسات |
برنامه اجرایی، تیم پیاده‌سازی مدیریت دانش |
|
پیاده‌سازی(تیم پیاده‌سازی مدیریت دانش) |
|
اجرا، جلب حمایت در پایلوت |
نتایج سریع، اندازه‌گیری موفقیت |
|
مصاحبه‌ها، نظرسنجی‌ها، ویدئوها، داستان‌سرایی، خبرنامه، سخنرانی‌های عمومی، ارائه‌ها |
مستندسازی آموخته‌ها، انتقال بهترین تجارب، تیم مدیریت دانش سازمان |
|
توسعه |
|
جلسات با مدیران و جلسات برای رای‌گیری و نظرخواهی |
ایجاد راهنمای کلی برای مدیریت دانش در سازمان، تمپلیت‌های خاص هر حوزه دانشی |
|
بازگشت به گام 2 |
نیازها، اولویت‌ها و تیم‌ها |
در مرحله برنامه‌ریزی، تاکید بر روی این مسئله است که برای پیاده‌سازی مدیریت دانش باید آن را با نیازهای کسب‌وکار منطبق کرد. یکی از چالش‌های سازمان‌های ایرانی در پیاده‌سازی مدیریت دانش، عدم توجه به نیازهاست یعنی در موارد متعدد، سازمان‌ها مدیریت دانش را به دلیل اینکه فقط مدیریت دانش داشته باشند پیاده‌سازی می‌کنند نه با هدف رفع نیازها و چالش‌های کسب‌وکار. در این چارچوب بسیار مهم است که ابتدا برای مدیران تاثیرگذار سازمان چرایی مدیریت دانش تفهیم شود و تعدادی از آن‌ها که تعهد بالاتری دارند به عنوان قهرمانان دانشی که پیشرو این راه باشند در قالب تیم برنامه‌ریزی مدیریت دانش شروع به کار نمایند. هدف این تیم، جلب حمایت مدیران سازمان، شناسایی فرصت‌های مدیریت دانش، اولویت‌بندی حوزه‌ها و دانش حیاتی، و همراستا کردن اهداف مدیریت دانش با اهداف کسب‌وکار میباشد. فاز طراحی با هدف تهیه برنامه اجرایی و تعیین معیارهای موفقیت این برنامه انجام میشود. در این فاز، ابزارها و راهکارهای مدیریت دانش متناسب با اهداف کسب‌وکار شناسایی شده و مهم‌ترین فاز پیاده‌سازی مدیریت دانش، طراحی است و زمان زیادی باید صرف جلسات و شناخت دقیق و برنامه‌ریزی مناسب قبل از اجرای مدیریت دانش شود.
ابهامات زیادی در مورد این موضوع در سازمان‌ها وجود دارد و همین امر می‌تواند به عنوان مانعی در مسیر خلق ارزش از شناسایی، تسهیم و استفاده مجدد از آن در نظر گرفته شود. اما واقعا "درس‌آموخته چیست؟". در ادامه تعدادی از تعاریف ذکر میشود:
ادامه مطلب
سیستم درس‌آموخته باید به عنوان زنجیره تامین برای خلق دانش‌های جدید در نظر گرفته شود. اما سوال مهم این است که چگونه می‌توان اثربخشی آن را محاسبه کرد؟ دانش‌های جدید شناسایی شده، به سایر دانشکاران منتقل شود تا آن‌ها در کار خود بهبود ایجاد کنند. در صورتی که سیستم مدیریت درس‌آموخته به درستی کار کند، دانش، جمع‌آوری شده، نگهداری شده و وارد مستندات و راهنماهای سازمان شده و در فعالیت‌های آتی سازمان مورد استفاده قرار گیرد. نیک میلتون در یکی از پروژه‌های خود سعی کرد تا با روشی که در ادامه بیان میشود ارزش آن را محاسبه کند. او زنجیره تامین درس‌آموخته‌ها را به سه مرحله تقسیم می‌کند که عبارت است از:
کارفرمای مورد بررسی در این تحقیق، زنجیره تامین واضحی برای دروس آموخته ندارد، بنابراین اکثر کارکنان از طریق جستجو کردن می‌توانند به دروس آموخته دسترسی یابند. با توجه به این شرایط نیک میلتون تصمیم گرفت از مخاطبان، تحقیقی به عمل آورد و نظر آنان را در خصوص موارد زیر جویا شود. افراد می‌توانند با صفر درصد، 20 درصد، 40 درصد، 60 درصد، 80 درصد و 100 درصد در مورد هر گزاره، تخمین خود را بیان کنند.
متوسط پاسخ افراد به شرح زیر میباشد:
با استفاده از فرمول‌های زیر می‌توان اثربخشی انتقال درس‌آموخته‌ها را تخمین زد.
اثربخشی انتقال درس‌آموخته‌ها از طریق راهنماها = |
کسب * |
مستندسازی * |
استفاده |
6% |
46% |
32% |
43% |
اثربخشی انتقال درس‌آموخته‌ها از طریق جستجو = |
کسب * |
جستجو * |
یافتن |
7% |
46% |
44% |
36% |
این آمار بسیار پایین میباشد. اجازه دهید که این آمار را با شرکتی مقایسه کنیم که مدیریت درس‌آموخته‌ها را با جدیت دنبال می‌کند. آماری که در ادامه از این شرکت ذکر میشود بر اساس تحقیق و پرسشنامه نیست بلکه از طریق آمار منتشرشده سازمان به دست آمده است. در این سازمان افراد نیاز ندارند که برای درس‌آموخته‌ها جستجو کنند بلکه با پیاده‌سازی درست زنجیره تامین، درس‌آموخته‌ها را در رویه‌ها و مستندات راهنما نهادینه می‌کنند.
با توجه به این آمار اثربخشی انتقال درس‌آموخته‌ها 93 درصد است.
یک بار در لینکدین بحثی در مورد تعریف دانش شکل گرفت و در واقع تعریف دانش، می‌تواند پایه و اساس مدیریت دانش باشد و به همین دلیل اهمیت بالایی دارد. من یک تعریف مشخص از دانش دارم و می‌دانم به صورت کامل از آن استفاده نمی‌کنم. به نظرم بحث روی تعاریف می‌تواند افراد را به جایی بکشاند که هیچکس از آن فضا سودی نبرد.
ادامه مطلب
انجمن‌های خبرگی گروهی از افراد هستند که در یک موضوع مشخص، علایق، تخصص، نگرانی، مجموعه‌ای از مسائل، تجارب و دانش خود را با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند. اعضای انجمن خبرگی در قالب تعاملات شکل‌گرفته، پرسش و پاسخ، اشتراک دانش، استفاده مجدد از ایده‌های خوب، و حل مسئله دانش خود را گسترش می‌دهند.
انجمن‌های خبرگی باید جزئی از مدیریت دانش سازمان باشند. برقراری ارتباط بین افراد، پایه و اساس جاری‌سازی جریان دانش در سازمان است و انجمن خبرگی ابزاری بسیار مهم در این مسیر است.
ادامه مطلب
این بررسی برای کمک به شناسایی 3 هدف با اولویت بالاتر در اجرای برنامه‌های مدیریت دانش مورد استفاده قرارمی‌گیرد. این سوالات به سازمان کمک می‌کند تا اطمینان حاصل نماید که برنامه‌های مدیریت دانش در راستای برطرف کردن نیازهای سازمان طراحی شده است و بنابراین قبل از شروع اجرای مدیریت دانش باید انجام شود.
ادامه مطلب
استفاده از ویدیو به عنوان جزئی از برنامه مدیریت دانش سازمان، مزایای زیادی دارد. در این مقاله به بعضی از مزایا و معایب آن اشاره میشود.
استفاده از ویدیو، تفاوت چشمگیری را در اثربخشی انتقال دانش در سازمان رقم می‌زند. به عنوان مثال، این داستان در مورد انتقال دانش "نحوه پخت و پز برنج" به ن کشاورز در غرب آفریقا نشان می‌دهد که استفاده مجدد از دانش منتقل شده توسط فیلم بسیار بالاتر از دانشی است که توسط کارگاه انتقال داده میشود. (72٪ در مقابل 19٪).
ادامه مطلب
درباره این سایت